Jaką Japonię znacie? Nie pytam tych, którzy mieli okazję tam mieszkać, być i popróbować. 

Jakoś nie przychodzi nam do głowy skala konwenansów i ubezwłasnowolnienia kobiet, które tam mieszkają. Roli, jaką pełnią. Japonię znamy prosperującą, świetnie zorganizowaną, odrobinę egzotyczną z tymi swoimi gejszami i - czasem zabawnymi dla nas - rytuałami.

 

Okazuje się jednak, że to miejsce, gdzie kobietom - mimo powszechnej wydawałoby się emancypacji - trudno samostanowić. Wychowywane są właśnie w tytułowych „pudełkach” i przekazuje się je jak czekoladki, z domu rodzinnego do domu męża. Opowiadają o tym, jak wygląda takie życie w klatce konwenansów. Jeśli ich nie zaakceptujesz, zostajesz „przegranym psem”, „kobietą kamieniem”. 

Chcesz, kobieto, robić w Japonii karierę? Możesz, ale nie ma mowy, by mieć wówczas udany związek i życie rodzinne, chyba że trafisz na wyjątkowo postępowego mężczyznę, a ci zaliczają się do wyjątków. Nawet dziś kobiety pracujące tam w korporacjach mimo teoretycznie równego statusu usługują kolegom podczas firmowych imprez. Mówi się o nich, że to kwiaty, ale to piękne określenie kryje straszne podejście i oczekiwania względem kobiet: mają pięknie wyglądać, mało mówić, bo prawdziwe życie zarezerwowane jest dla mężczyzn. To tylko fragment, wycinek kobiecej rzeczywistości w Kraju Kwitnącej Wiśni.

Słuchałam o „Kwiatach w pudełku” w radiowej Trójce. Ktoś zarzucił autorce europocentryzm, ale tej książki żadna Europejka i tak nie jest w stanie odebrać inaczej, niż w odniesieniu do siebie. Zawsze będziemy doszukiwać się paraleli, za centrym i punkt odniesienia stawiając sobie własną rzeczywistość. Może dzięki temu „Kwiaty w pudełku” odbieramy mocno empatycznie, czytając je emocjonalnie. Mnie to wciągnęło, za każdym razem łapałam się za głowę, jak ja mało wiedziałam. Współczuję tym kobietom, ale to tylko potwierdza smutną prawdę, że - tak jak i w Japonii - tak w wielu społeczeństwach dużo jest jeszcze do zrobienia w kwestii praw płci i praw człowieka w ogóle.  

 

Karolina Bednarz, "Kwiaty w pudełku. Japonia oczami kobiet"

wyd. Czarne